ZAKŁAD DIAGNOSTYKI NAWIERZCHNI

Zestaw pomiarowy SRT-3

Zestaw pomiarowy SRT-3 (rys. 1) reprezentuje trzecią generację urządzeń do pomiaru współczynnika tarcia. Pierwsza wersja, modyfikowana w kolejnych latach, została opracowana w latach 60-tych w IBDiM, we współpracy z Politechniką Warszawską. Przyczepa dynamometryczna wchodząca w skład zestawu pomiarowego posiada oryginalny schemat kinematyczny i szereg korzystnych własności, które wyróżniają ją spośród podobnych urządzeń pomiarowych.

W roku 1992 zestaw SRT-3 uczestniczył w Międzynarodowym Eksperymencie zorganizowanym przez PIARC, natomiast w 2002 i 2003 roku w Międzynarodowym Eksperymencie HERMES zorganizowanym przez FEHRL. Oba cykle badań służyły ocenie korelacji wyników pomiarów wykonywanych różnymi, stosowanymi w świecie urządzeniami do dynamicznego pomiaru współczynnika tarcia nawierzchni drogowych.

Dzięki oryginalnym rozwiązaniom SRT-3 posiada szereg zastosowań i możliwości:

• pomiar współczynnika tarcia przy pełnej blokadzie koła pomiarowego dwoma metodami: poprzez pomiar momentu hamującego i przez bezpośredni pomiar siły tarcia,
• pomiar siły oporów toczenia,
• pomiar współczynnika tarcia na łukach poziomych,
• pomiar siły w zawieszeniu przyczepy dynamometrycznej, pozwalający na korektę wartości współczynnika tarcia ze względu na wielkość docisku koła testowego do nawierzchni,
• możliwość określenia współczynnika przyczepności w funkcji poślizgu względnego.

Zasada pomiaru
Pomiar wszystkich badanych cech, wymienionych powyżej, charakteryzujących współczynnik tarcia nawierzchni drogowej, opiera się na porównywaniu wypadkowej elementarnych sił tarcia (w ujęciu chwilowym lub uśrednionym), rozwijanych między hamowanym kołem pomiarowym urządzenia badawczego a nawierzchnią drogi z wypadkową elementarnych reakcji normalnych pod kołem pomiarowym, o charakterze obciążenia lub nacisku. W każdym przypadku koło pomiarowe przyczepy dynamometrycznej doprowadzane jest w ułamku sekundy do pełnej blokady, z reguły na nawierzchni mokrej.
W zależności od tego, która z wymienionych powyżej cech jest przedmiotem badania, w obliczeniach wykorzystywana jest inna część pełnego procesu hamowania, w którym koło pomiarowe wytraca prędkość kątową od wartości k = 0 (swobodne toczenie) do wartości k = 0 (pełna blokada).

Dane techniczne zestawu pomiarowego SRT-3:

• obciążenie nominalne koła pomiarowego - 2943 N (300 kG),
• standardowa prędkość pomiarowa - 60 km/h,
• zakres prędkości pomiarowych - 30 - 120 km/h,
• opona pomiarowa: 165 R15/PIARC, gładka z obwodowymi rowkami,
• masa całkowita – ok. 360 kg,
• pneumatyczny system wypływu wody,
• regulowany czas hamowania,
• regulowany czas uśredniania mierzonych wartości.

Badanie współczynnika tarcia nawierzchni urządzeniem SRT-3 stosuje się do:

a) testowania różnych technologii wykonania nawierzchni drogowych,
b) pomiarów inwentaryzacyjnych dla potrzeb systemu DSN (Diagnostyka Stanu Nawierzchni) oraz systemu WDSN (Wytyczne diagnostyki stanu technicznego nawierzchni dla dróg wojewódzkich),
c) badań odbiorczych nowych nawierzchni,
d) oceny stanu technicznego nawierzchni dróg wszystkich kategorii,
e) ekspertyz sądowych w miejscach wypadków drogowych.

Badania zestawem SRT-3 są objęte zakresem akredytacji Laboratorium Badawczego Nr AB 426, wydanym przez Polskie Centrum Akredytacji.